L-karnozyna jest związkiem chemiczny naturalnie występującym w organizmie człowieka, głównie w mięśniach (ale również w żołądku, tkance sercowej, nerkach i mózgu), produkowanym z dwóch aminokwasów: beta-alaniny i histydyny oraz dostarczanym z pożywieniem (największe jej ilości znajdziemy w czerwonym mięsie).

Związek ten wyizolowano ponad 100 lat temu. Wciąż jednak nie został on wystarczająco poznany, mimo że był przedmiotem licznych badań naukowych.

Dotychczas odkryte właściwości L-karnozyny

Głównym zadaniem L-karnozyny w naszych ciałach jest neutralizowanie wolnych rodników, powstałych w wyniku przemian metabolicznych. Podczas jednego z badań zaobserwowano znaczącą poprawę w ogólnym wyglądzie skóry i redukcji zmarszczek. Niestety ilość związku w organizmie człowieka maleje wraz z wiekiem. Podejrzewa się, że może mieć to związek z również malejącym wraz z wiekiem poziomem hormonów płciowych, które są potrzebne do jego syntezy.

Podczas badań odkryto także ogromny potencjał terapeutyczny L-karnozyny w oddziaływaniu na wiele schorzeń z uwagi na jej silne działanie antyoksydacyjne, antyglikacyjne, chelatujące, buforujące i ochronne. Zatem z powodzeniem stosuje się ją podczas leczenia lub profilaktycznie w celu zabezpieczenia organizmu przed licznymi chorobami, m. in. związanymi z: degeneracją mózgu (np. choroba Alzheimera) i oczu (np. zaćma), nefropatią cukrzycową, chorobami serca, wątroby, miażdżycą, chorobami narządu słuchu. Zazwyczaj jednak związek ten znany jest i stosowany jako substancja odmładzająca oraz zwiększająca siłę i wytrzymałość mięśni, przyspieszająca ich regenerację oraz podnosząca wytrzymałość organizmu. Redukuje także powstawanie zakwasów i pozwala wydłużyć czas pracy mięśni. Dlatego z suplementacji często korzystają sportowcy.

Z przeprowadzonych badań wynika, że L-karnozyna jest skuteczna w połączeniu z jednoczesnym przyjmowaniem witaminy E.

L-karnozyna a autyzm

Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) są zaburzeniami neurorozwojowymi, charakteryzującymi się trudnościami w interakcjach społecznych, problemami z komunikacją i tendencją do powtarzania zachowań, znacznie różniących się nasileniem w tych trzech podstawowych obszarach u poszczególnych dzieci. Mogą one przebiegać łagodnie lub poprzez powtarzające się zachowania, nadpobudliwość, czy trudności językowe, mogą znacząco zakłócać codzienne funkcjonowanie dziecka w społeczeństwie.

Autyzm staje się powszechnie występującym wśród dzieci w różnych wieku zaburzeniem pracy organizmu. Konieczne jest szukanie wszelkich możliwych metod wspierania dzieci w poprawie ich funkcjonowania na co dzień. Jednym ze skutecznych sposobów może być tu suplementacja L-karnozyny. Aby poznać pozytywne efekty oddziaływania tego związku na organizm dziecięcy, warto przyjrzeć się badaniu przeprowadzonemu w 2001 roku przez zespół badaczy pod okiem neurologa dr Michael Cheza (podwójna ślepa próba placebo). W badaniu wzięło udział 31 dzieci z zaburzeniami ASD w wieku od 3 do 12 lat, które podzielono na 2 grupy. Jedna z nich otrzymała L-karnozynę w postaci suplementu. Druga – przyjęła placebo. Badanie trwało 8 tygodni. U dzieci, które przyjęły placebo nie zauważono żadnej zmiany w zachowaniu. Natomiast u dzieci przyjmujących L-karnozynę zaobserwowano znaczącą poprawę zdolności przetwarzania słuchowego, świadomości otoczenia, rozpoznawania obiektów i funkcjonowania w społeczeństwie, a także poprawę zdolności mówienia, wyrażania się, budowania zdań oraz zdolności motorycznych. Zgłaszano również, że wiele dzieci zwiększyło zakres wyboru pokarmów i miało większy apetyt. Mechanizm działania aminokwasu wciąż nie jest dobrze poznany. Dr Chez zauważył, że działa on modulując neurotransmisję i wpływa na transfer jonów cynku i miedzi w korze śródwęchowej. Może to działać ochronnie na neurony, wywierając pozytywny wpływ na ich regenerację i ogólne działanie układu nerwowego.

Podczas badania nie zaobserwowano żadnych skutków ubocznych suplementacji. Nie zauważono wysypki skórnej, zaburzeń w obrębie jamy brzusznej, zmian w stanie jelit, czy w czynności wątroby. Brak było jakichkolwiek zmian w oddawaniu moczu oraz w badaniu hematologicznym.

Istotne: u części pacjentów (co prawda odsetek wyniósł mniej niż 5% dzieci, które otrzymywały suplementację) odnotowano zwiększoną drażliwość, nadpobudliwość fizyczną lub werbalną i bezsenność. Nie było jednak możliwym ustalenie, czy objawy te są bezpośrednio związane są z przyjmowaniem L-karnozyny. Warto jednak wziąć to pod uwagę decydując się na włączenie tego związku do terapii. A w przypadku wystąpienia jakichkolwiek negatywnych objawów – odstawienie suplementacji.

Podczas przeprowadzonego badania najkorzystniejsze efekty terapeutyczne odnotowano przy przyjmowaniu 400 mg L-karnozyny w połączeniu z 50 IU witaminy E i 5 mg cynku dwa razy dziennie. Wg dr. Cheza cynk ma za zadanie zwiększyć wewnątrzkomórkową aktywację L-karnozyny, natomiast witamina E może potęgować właściwości neuroochronne tego związku.

Zaleca się przyjmowanie liposomalnej acetylowanej L-karnozyny z uwagi na jej większą biodostępność. Zaobserwowano również, że rozszerzenie suplementacji o inozytol i cholinę wyraźnie poprawia funkcjonowanie neuroprzekaźników i wpiera pracę układu nerwowego, pozytywnie wpływa na samopoczucie i wspomaga metabolizm kwasów tłuszczowych. Sam inozytol stymuluje utrzymanie w mózgu równowagi miedzi i cynku, co pozytywnie wpływa na system nerwowy.

Chociaż badania dr. Cheza przedstawiają pozytywne skutki działania L-karnozyny, są one stosunkowo nowe i wciąż mamy zbyt mało informacji na temat wpływu tego związku na organizm dzieci. Dlatego przed zastosowaniem suplementacji warto dokładnie zgłębić temat. Przydatne linki do odpowiednich artykułów znajdą Państwo poniżej.

Zawsze dbaj o to, aby suplementy diety, które spożywasz oraz podajesz swoim dzieciom były jak najlepszej jakości, sprawdzaj producentów, certyfikaty jakości, badania, pochodzenie surowców – istotna jest nie ilość danej substancji w suplemencie, a jej jakość.

Źródła:

1. Wyniki badania opublikowano w Journal of Child Neurology w 2002 roku. Oryginalny artykuł i więcej szczegółów na temat badania doktora Cheza można znaleźć tutaj: http://www.cherabfoundation.org/2003/some-carnosine-resources/

2. http://www.healingedge.net

3. http://www.myaspergerschild.com

4. http://www.altmedicine.about.com

5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12585724

6. http://www.advances.umed.wroc.pl

7. https://biotechnologia.pl

8. https://nutritionreview.org

9. http://www.1stvitality.co.uk

Warto również zapoznać się z najnowszymi badaniami na temat L-karnozyny:

1. Ramin Ghodsi, Sorayya Kheirouri i Rahmat Nosrati, Suplementacja karnozyną, nie wpływa na stężenia zaawansowanej glikacji w surowicy i prekursory produktów końcowych lipoksydacji w autyzmie: randomizowane kontrolowane badanie kliniczne, Annals of Clinical Biochemistry: International Journal of Laboratory Medicine, 10.1177 / 0004563218796860, 56 , 1, (148-154), (2018). (dostępne na Crossref)

2. DS Berezhnoy, SL Stvolinsky, AV Lopachev, AA Devyatov, OM Lopacheva, OI Kulikova, DA Abaimov i TN Fedorova, Karnozyna jako skuteczny neuroprotektor w patologii mózgu i potencjalnym neuromodulatorze w normalnych warunkach, Aminokwasy, 10.1007 / s00726-018-2667- 7, (2018). (Crossref)

3. Nadia Raci Marques Pereira, Sergio Tufik i Helena Hachul, Czy suplementacja L-karnityną poprawia jakość snu u dzieci z autyzmem?, Basic & Clinical Pharmacology & Toxicology, 123, 3, (229-230), (2018). (Biblioteka Wiley Online)