L-karnozyna jest związkiem chemiczny naturalnie występującym w organizmie człowieka, głównie w mięśniach (ale również w żołądku, tkance sercowej, nerkach i mózgu), produkowanym z dwóch aminokwasów: beta-alaniny i histydyny oraz dostarczanym z pożywieniem (największe jej ilości znajdziemy w czerwonym mięsie).

Związek ten wyizolowano ponad 100 lat temu. Wciąż jednak nie został on wystarczająco poznany, mimo że był przedmiotem licznych badań naukowych.

Dotychczas odkryte właściwości L-karnozyny

Głównym zadaniem L-karnozyny w naszych ciałach jest neutralizowanie wolnych rodników, powstałych w wyniku przemian metabolicznych. Podczas jednego z badań zaobserwowano znaczącą poprawę w ogólnym wyglądzie skóry i redukcji zmarszczek. Niestety ilość związku w organizmie człowieka maleje wraz z wiekiem. Podejrzewa się, że może mieć to związek z również malejącym wraz z wiekiem poziomem hormonów płciowych, które są potrzebne do jego syntezy.

Podczas badań odkryto także ogromny potencjał terapeutyczny L-karnozyny w oddziaływaniu na wiele schorzeń z uwagi na jej silne działanie antyoksydacyjne, antyglikacyjne, chelatujące, buforujące i ochronne. Zatem z powodzeniem stosuje się ją podczas leczenia lub profilaktycznie w celu zabezpieczenia organizmu przed licznymi chorobami, m. in. związanymi z: degeneracją mózgu (np. choroba Alzheimera) i oczu (np. zaćma), nefropatią cukrzycową, chorobami serca, wątroby, miażdżycą, chorobami narządu słuchu. Zazwyczaj jednak związek ten znany jest i stosowany jako substancja odmładzająca oraz zwiększająca siłę i wytrzymałość mięśni, przyspieszająca ich regenerację oraz podnosząca wytrzymałość organizmu. Redukuje także powstawanie zakwasów i pozwala wydłużyć czas pracy mięśni. Dlatego z suplementacji często korzystają sportowcy.

Z przeprowadzonych badań wynika, że L-karnozyna jest skuteczna w połączeniu z jednoczesnym przyjmowaniem witaminy E.

L-karnozyna a autyzm

Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) są zaburzeniami neurorozwojowymi, charakteryzującymi się trudnościami w interakcjach społecznych, problemami z komunikacją i tendencją do powtarzania zachowań, znacznie różniących się nasileniem w tych trzech podstawowych obszarach u poszczególnych dzieci. Mogą one przebiegać łagodnie lub poprzez powtarzające się zachowania, nadpobudliwość, czy trudności językowe, mogą znacząco zakłócać codzienne funkcjonowanie dziecka w społeczeństwie.

Autyzm staje się powszechnie występującym wśród dzieci w różnych wieku zaburzeniem pracy organizmu. Konieczne jest szukanie wszelkich możliwych metod wspierania dzieci w poprawie ich funkcjonowania na co dzień. Jednym ze skutecznych sposobów może być tu suplementacja L-karnozyny. Aby poznać pozytywne efekty oddziaływania tego związku na organizm dziecięcy, warto przyjrzeć się badaniu przeprowadzonemu w 2001 roku przez zespół badaczy pod okiem neurologa dr Michael Cheza (podwójna ślepa próba placebo). W badaniu wzięło udział 31 dzieci z zaburzeniami ASD w wieku od 3 do 12 lat, które podzielono na 2 grupy. Jedna z nich otrzymała L-karnozynę w postaci suplementu. Druga – przyjęła placebo. Badanie trwało 8 tygodni. U dzieci, które przyjęły placebo nie zauważono żadnej zmiany w zachowaniu. Natomiast u dzieci przyjmujących L-karnozynę zaobserwowano znaczącą poprawę zdolności przetwarzania słuchowego, świadomości otoczenia, rozpoznawania obiektów i funkcjonowania w społeczeństwie, a także poprawę zdolności mówienia, wyrażania się, budowania zdań oraz zdolności motorycznych. Zgłaszano również, że wiele dzieci zwiększyło zakres wyboru pokarmów i miało większy apetyt. Mechanizm działania aminokwasu wciąż nie jest dobrze poznany. Dr Chez zauważył, że działa on modulując neurotransmisję i wpływa na transfer jonów cynku i miedzi w korze śródwęchowej. Może to działać ochronnie na neurony, wywierając pozytywny wpływ na ich regenerację i ogólne działanie układu nerwowego.

Podczas badania nie zaobserwowano żadnych skutków ubocznych suplementacji. Nie zauważono wysypki skórnej, zaburzeń w obrębie jamy brzusznej, zmian w stanie jelit, czy w czynności wątroby. Brak było jakichkolwiek zmian w oddawaniu moczu oraz w badaniu hematologicznym.

Istotne: u części pacjentów (co prawda odsetek wyniósł mniej niż 5% dzieci, które otrzymywały suplementację) odnotowano zwiększoną drażliwość, nadpobudliwość fizyczną lub werbalną i bezsenność. Nie było jednak możliwym ustalenie, czy objawy te są bezpośrednio związane są z przyjmowaniem L-karnozyny. Warto jednak wziąć to pod uwagę decydując się na włączenie tego związku do terapii. A w przypadku wystąpienia jakichkolwiek negatywnych objawów – odstawienie suplementacji.

Podczas przeprowadzonego badania najkorzystniejsze efekty terapeutyczne odnotowano przy przyjmowaniu 400 mg L-karnozyny w połączeniu z 50 IU witaminy E i 5 mg cynku dwa razy dziennie. Wg dr. Cheza cynk ma za zadanie zwiększyć wewnątrzkomórkową aktywację L-karnozyny, natomiast witamina E może potęgować właściwości neuroochronne tego związku.

Zaleca się przyjmowanie liposomalnej acetylowanej L-karnozyny z uwagi na jej większą biodostępność. Zaobserwowano również, że rozszerzenie suplementacji o inozytol i cholinę wyraźnie poprawia funkcjonowanie neuroprzekaźników i wpiera pracę układu nerwowego, pozytywnie wpływa na samopoczucie i wspomaga metabolizm kwasów tłuszczowych. Sam inozytol stymuluje utrzymanie w mózgu równowagi miedzi i cynku, co pozytywnie wpływa na system nerwowy.

Chociaż badania dr. Cheza przedstawiają pozytywne skutki działania L-karnozyny, są one stosunkowo nowe i wciąż mamy zbyt mało informacji na temat wpływu tego związku na organizm dzieci. Dlatego przed zastosowaniem suplementacji warto dokładnie zgłębić temat. Przydatne linki do odpowiednich artykułów znajdą Państwo poniżej.

Źródła:

1. Wyniki badania opublikowano w Journal of Child Neurology w 2002 roku. Oryginalny artykuł i więcej szczegółów na temat badania doktora Cheza można znaleźć tutaj: http://www.cherabfoundation.org/2003/some-carnosine-resources/

2. http://www.healingedge.net

3. http://www.myaspergerschild.com

4. http://www.altmedicine.about.com

5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12585724

6. http://www.advances.umed.wroc.pl

7. https://biotechnologia.pl

8. https://nutritionreview.org

9. http://www.1stvitality.co.uk

Warto również zapoznać się z najnowszymi badaniami na temat L-karnozyny:

1. Ramin Ghodsi, Sorayya Kheirouri i Rahmat Nosrati, Suplementacja karnozyną, nie wpływa na stężenia zaawansowanej glikacji w surowicy i prekursory produktów końcowych lipoksydacji w autyzmie: randomizowane kontrolowane badanie kliniczne, Annals of Clinical Biochemistry: International Journal of Laboratory Medicine, 10.1177 / 0004563218796860, 56 , 1, (148-154), (2018). (dostępne na Crossref)

2. DS Berezhnoy, SL Stvolinsky, AV Lopachev, AA Devyatov, OM Lopacheva, OI Kulikova, DA Abaimov i TN Fedorova, Karnozyna jako skuteczny neuroprotektor w patologii mózgu i potencjalnym neuromodulatorze w normalnych warunkach, Aminokwasy, 10.1007 / s00726-018-2667- 7, (2018). (Crossref)

3. Nadia Raci Marques Pereira, Sergio Tufik i Helena Hachul, Czy suplementacja L-karnityną poprawia jakość snu u dzieci z autyzmem?, Basic & Clinical Pharmacology & Toxicology, 123, 3, (229-230), (2018). (Biblioteka Wiley Online)